rzec

From Wiktionary, the free dictionary
Jump to navigation Jump to search
See also: rzëc, ržeć, rżeć, and rżec

Old Polish

[edit]

Etymology

[edit]

Inherited from Proto-Slavic *reťi (stem *rek-). First attested in 1377.

Pronunciation

[edit]
  • IPA(key): (10th–15th CE) /r̝ɛt͡s/
  • IPA(key): (15th CE) /r̝ɛt͡s/

Verb

[edit]

rzec impf

  1. (transitive, intransitive) to speak, to say, to tell [with do (+ genitive) or k (+ dative) or dative ‘to whom’; or with przeciw (+ dative) ‘against whom’; or with o (+ locative) ‘about what/whom’; or with na (+ accusative) ‘about what topic’; or with za (+ instrumental) ‘for whom’]
    Synonym: mówić
  2. to name, to call [with accusative or dative ‘whom/what’, along with genitive ‘by what name’]
  3. to mention
  4. to promise
  5. to inform, to let know
  6. to mean, to have a particular significance or meaning
  7. (reflexive with się) to pretend

Derived terms

[edit]
verbs
[edit]
noun

Descendants

[edit]
  • Polish: rzec
  • Silesian: rzec

References

[edit]
  • B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “rzec”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

[edit]

Etymology

[edit]

Inherited from Old Polish rzec.

Pronunciation

[edit]
  • IPA(key): /ˈʐɛt͡s/
  • Audio:(file)
  • Rhymes: -ɛt͡s
  • Syllabification: rzec
  • Homophone: żec

Verb

[edit]

rzec impf

  1. (literary, transitive) to say
    Tako rzecze Pan.Thus sayeth the Lord.

Conjugation

[edit]
Conjugation of rzec impf
person singular plural
masculine feminine neuter virile nonvirile
infinitive rzec
present tense 1st rzekę rzeczemy
2nd rzeczesz rzeczecie
3rd rzecze rzeką
impersonal rzecze się
past tense 1st rzekłem,
-(e)m rzekł
rzekłam,
-(e)m rzekła
rzekłom,
-(e)m rzekło
rzekliśmy,
-(e)śmy rzekli
rzekłyśmy,
-(e)śmy rzekły
2nd rzekłeś,
-(e)ś rzekł
rzekłaś,
-(e)ś rzekła
rzekłoś,
-(e)ś rzekło
rzekliście,
-(e)ście rzekli
rzekłyście,
-(e)ście rzekły
3rd rzekł rzekła rzekło rzekli rzekły
impersonal rzeczono
future tense 1st będę rzekł,
będę rzec
będę rzekła,
będę rzec
będę rzekło,
będę rzec
będziemy rzekli,
będziemy rzec
będziemy rzekły,
będziemy rzec
2nd będziesz rzekł,
będziesz rzec
będziesz rzekła,
będziesz rzec
będziesz rzekło,
będziesz rzec
będziecie rzekli,
będziecie rzec
będziecie rzekły,
będziecie rzec
3rd będzie rzekł,
będzie rzec
będzie rzekła,
będzie rzec
będzie rzekło,
będzie rzec
będą rzekli,
będą rzec
będą rzekły,
będą rzec
impersonal będzie rzec się
conditional 1st rzekłbym,
bym rzekł
rzekłabym,
bym rzekła
rzekłobym,
bym rzekło
rzeklibyśmy,
byśmy rzekli
rzekłybyśmy,
byśmy rzekły
2nd rzekłbyś,
byś rzekł
rzekłabyś,
byś rzekła
rzekłobyś,
byś rzekło
rzeklibyście,
byście rzekli
rzekłybyście,
byście rzekły
3rd rzekłby,
by rzekł
rzekłaby,
by rzekła
rzekłoby,
by rzekło
rzekliby,
by rzekli
rzekłyby,
by rzekły
impersonal rzeczono by
imperative 1st niech rzekę rzeczmy
2nd rzecz rzeczcie
3rd niech rzecze niech rzeką
active adjectival participle rzekący rzekąca rzekące rzekący rzekące
passive adjectival participle rzeczony rzeczona rzeczone rzeczeni rzeczone
contemporary adverbial participle rzekąc
verbal noun rzeczenie

Derived terms

[edit]
adjective
noun
verbs
[edit]
nouns

Further reading

[edit]
  • rzec in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
  • rzec in Polish dictionaries at PWN
  • Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “rzec”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
  • RZEC”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 2022 September 5
  • Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “rzec”, in Słownik języka polskiego
  • Aleksander Zdanowicz (1861) “rzec”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
  • J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1912), “rzec”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 5, Warsaw, page 806
  • rzec in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego
  • Wanda Decyk-Zięba, editor (2018-2022), “rzec”, in Dydaktyczny Słownik Etymologiczno-historyczny Języka Polskiego [A Didactic, Historical, Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish), →ISBN